Kultur er eit omfattande omgrep. Stort sett er det identiteten vi skapar, og korleis denne er sett saman av detaljuttrykk. Så er det då – maktar kommunen å sjå heilskapen i det kulturelle omgrepet? Slik vi har det i Gjerstad kommune i dag er det stort sett eldsjeler som held hjula i gong. Fantastiske eldsjeler, mest kvinner faktisk. Uthaldande sterke kvinner. I min eigen ungdom hadde Gjerstad kommune eit ungdomshus. Dette vart driven av Gjerstad Ungdomslag, her fekk ungdomen ansvar for ulike ting og organisasjonserfaring. Innhaldet her gjekk på: Teaterkurs, leikarring, folkedans – med ein instruktør frå Filipinene! Men flink var han. Ungdomen fekk sjølve halda arrangement og det var kino. Liknande tilbod hadde Bygdeungdomlaget. Vi kan seie at dette høyrde ei annan tid til, men kvifor har ein ikkje hatt driv og framtidsvyar nok til å føra dette vidare, tilpassa ei moderne tid? Endå samfunnet vårt vart smurd av fersk olje frå Nordsjøen! Vi veit at i sluttfasen av denne tida, då Ungdomslag og Bygdeungdomslag vart lagde ned, fekk Gjerstad sin fyrste kultursekretær. Vi veit i ettertid at idrotten fekk mykje betre kår då. Det blei arrangert to NM i Gjerstad i løpet av berre kort tid: Orientering og trial-køyring.
Sjølv har eg vore med på det meste av kulturelle aktivitetar av det kan hende av det meir estetiske omgrepet, kvar gong utan aktiv hjelp frå kommunale organ. Når eg dreiv på med å etablera storbandet, sa kultursekretæren det rett ut på eit møte eg hadde kalla inn til på Cinderella: «Dette får du ikkje til!» – Det vi treng no er ein kultursekretær som kan vera ein medspelar, om ein vil freista å skapa ny kultur, som kan spegla kommunen sitt vakre andlet, – kan hende òg gje andletet litt rouge?
Det er vissa om at dei små og store einingane som kan hende gjev innbyggjarane ein «Hobby», eller det smale tilbodet som syner brukarane nye horisontar langt der ute, – som kan hende ville laga nye kulturrom, som kunne peika attende til kommunen vår. Dette skulle vera drivkrafta til ein kultursekretær. Skapa ein kultur for å elska den etablera kulturen, og laga rom til han – og så – elska fram ny kultur. Ein som kunne leggja til rette for arenaer og anledningar det kulturkreftene kunne syne seg fram. Det er sagt at «vi har då kulturkvelden på Fiane skole då alle får syne seg fram». Dette er greitt nok men får dei syne seg fram i sitt rette element? På den rette scena? Blir ikkje dette som å ha synkronsymjing i isvatn? Så lenge vi no ikkje har eigna lokale til kulturkvelden: Kan hende hadde det vore betre å låne Risør kulturhus til dette? Inntil vi får ein kultursekretær som kan organisera dette her heime?
Oskar T Brendalsmo