Eg er så dum at eg interesserer meg ein god del for grammatikk. Ikkje forstå meg slik at eg er noken ekspert, men interessa er der. Det som eg synes er interessant er når det dukkar opp nye verb eller gjerningsord, som me lærte på folkeskulen at me også kunne kalle det. Å utføre ei gjerning er i grunnen meir forståeleg enn å utføre eit verb.
Me lærte at når ein skal nemne eit gjerningsord, så skal ein sete ein å føre. Da blir det å hoppe, å danse, å ete og slike ting. Og som eg var inne på førige laurdag, så er å tenke au eit gjerningsord. Er tenke au ei gjerning? Jau, det kan tenkast det.
Det som fortida, ja som i lengre tid har vekt interessa mi, er det som utruleg mange, ja til og med høgt utdanna boklærde pedagogar, sakshandsamarar og journalistar, har laga til eit gjerningsord. Ordet det er på nynorsk ikkje og på bokmål ikke. Tenk på ikkje i nåtid, framtid og ettertid. Det må då bli – å ikkje, ikkjear, skal ikkje og har ikkjea. Skal ikkje, det høyrest nå forresten forståeleg ut, men då er det ikkje ei gjerning lenger. Når ein ikkje skal, meiner eg.
Når ein gamal mann som meg, og som har blitt innprenta, ja har stade oppreist for læraren oppe ved tavla, og måtte bøygegjeringsord i presens, futurum, perfektum og pluskvamperfektum, og fuglane vite kor mange tidsformer, jamvel på latin, så sit eg bare og riv meg i det vesle håret eg har att på hovudet når eg prøvar å forstå at ikkje er eit gjerningsord. Eg kan ikkje, eg trur ikkje, eg vil ikkje godta at ikkje er ei gjerning. Det er eit nektingsord, som eksempelvis nei. Tenk å bøyge nei. Å nei, neiar, skal neie, har neia. Som mann neiar eg forresten ikkje, eg bukkar.
Når eg opplever ei slik radbrekking av eit nektingsord, så trur eg at eg vil uttrykke meg slik som diktaren Arnulf Øverland jorde då myndigheita ville innføre samnorsk (ikkje norsk for samar altså, men ei standardisering til eitt norsk). Han var ein ihuga riksmålsmann. Han sette nynorsk høgt, men samnorsk, det var han så kraftig i mot at han skreiv ei lita bok som handla bare om den planlagde innføringa av samnorsk. Han skreiv om samnorsk at «Det er unfanget i synden og født med tang!!!» Ei skikkeleg kraftsalve.
Eg vil gjere Øverlands ord til mine. Det som utruleg mange har laga til gjerningsord, nektingsordet IKKJE, er unfanget i synden og født med tang. Basta!!
For øvrig, nå må han dere Joe Biden få klypt seg, han ser ut som ein gamal tufs i nakken. Det var noke anna med Trump, han hadde frisyren i orden.
Halvor Røylen
Gjerstubar
